फज़ा भी है जवाँ जवाँ.. - भावानुवाद

सुवासल्या दिशा दिशा, हवेत कुंद गारवा

सुरेल आसमंत हा, पुन्हा स्मरे जुनी कथा

खुणावती दुरून ते, थवे सुगंध ल्यायले
कुणास आठवून हे मनात रंग सांडले

कणाकणास ठाव प्रीत आपली असे पहा

शमूनही शमे न ही, कशी तहान आगळी

निवांतता जशी मनी, असूनही नसे खरी

मिलाफणे-दुरावणे  चटोर ऊन सावल्या

मधेच काळ थांबला, स्वत:त साधण्या दुवा

क्षणात येथ यातना, क्षणात हर्ष जाहला!
मनावरी किती किती क्षणोक्षणी बनी खुणा

मूळ गीत - "फज़ा भी है जवाँ जवाँ...."

मूळ कवी - हसन कमाल

भावानुवाद - ....रसप....

२८ जून २०११

मूळ गीत -

फज़ा भी है जवाँ जवाँ, हवा भी है रवाँ रवाँ
सुना रहा है ये समा, सुनी सुनी सी दास्ताँ ॥धृ॥

पुकारते हैं दूर से, वो काफ़िले बहार के
बिखर गए हैं रंग से किसी के इंतज़ार के
लहर-लहर के होँठ पर वफ़ा की हैं कहानीयाँ ॥१॥

बुझी मगर बुझी नहीं, न जाने कैसी प्यास है ?
करार दिल से आज भी, न दूर है न पास है
ये खेल धूप-छाँव का, ये कुरबतें, ये दुरीयाँ ॥२॥

हर एक पल को ढूँढता, हर एक पल चला गया
हर एक पल फ़िराक़ का, हर एक पल विसाल का
हरेक पल गुज़र गया बना के दिल पे इक निशाँ ॥३॥

- हसन कमाल  

फसवा पाऊस - असाही (पावसाळी नॉस्टॅलजिया - ९)

बाहेर खेळ -
ऊन आणि पाऊस
मनात असते
भिजायची हौस

पाऊस आला
की गच्चीत जायचं
गच्चीत गेलं
की ऊन पडायचं !!

दोन-तीनदा झालं
की नाद सोडायचा
घरातच भिजायचा
'प्लान' करायचा!

शॉवरखाली कुडकुडायचं..
मिठीमध्ये शिरायचं..
'कृत्रिम' पावसामध्ये
चिंब चिंब भिजायचं!

अखेरीस...

ओलेत्या अंगानेच बाहेर आल्यावर
दोघांना दिसतं
पुन्हा एकदा त्यांना फसवून -
"आभाळ भरून येतं!!"


....रसप....
२८ जून २०११
टिचकी मारा - पावसाळी नॉस्टॅलजिया

शेवटची कविता

कधी लिहिलं गंमत म्हणून
कधी लिहिलं सवय म्हणून
कधी लिहिलं गरज म्हणून
उद्या लिहिन ओळख म्हणून

कधी कधी वाटतं..
काय मागे राहतं?
चेहरा, आवाज की नाव?
माझ्या मागे राहतील
फक्त माझे शब्द
असेच.. उगाच.. सहज सुचलेले
वेळ होता म्हणून लिहिलेले
लिहिता लिहिता अजून सुचलेले
वेळ नव्हता, पण तरीही लिहिलेले

नसानसांत भिनली कविता
क्षणाक्षणात दिसते कविता
चार श्वास कमी दे मला
त्याच्या बदल्यात दे एक कविता

सूर्यप्रकाशाची शेवटची तिरीप
जेव्हा डोळे टिपतील
ओघळत्या चांदण्याचा शेवटचा थेंब
जेव्हा पापण्या तोलतील
तेव्हा थरथरत्या श्वासांनी मी
त्या सर्वव्यापी अंधारावर
दोन शब्द लिहून जाईन
आणि अनंताच्या वाटेवर
माझी दोन पावलं उमटतील

तीच असेल शेवटची कविता
खरीखुरी.. सर्वस्व वाहिलेली
वेळ नसेल, तरीसुद्धा लिहिलेली.....


....रसप....
२५ जून २०११

दाटला अंधार का ?

मी निवारा जाळुनीही दाटला अंधार का ?
जीवनाला पोसताना पाशवी संहार का ?


कर्म-धर्माच्या ख-या संकल्पना सांगा कुणी
अंतरी हा द्वेषरूपी पेटला अंगार का ?


संपले सारे तरीही राहिल्या काही खुणा
साज माझा मोडला छेडी तरी गंधार का ?


जो कधी श्रीमंत होता भीक त्याला लागली
मोल त्या आभूषणांचे राहिले भंगार का ?


थोर जाणावे कुणाला क्षुद्र सारे वाटती !
सांग तू जो निर्मिलासी तोच हा संसार का ?


मंदिरी तो राहतो हे सत्य मी मानू कसे ?
त्याच गाभा-यामध्ये हा दांभिकी संचार का ?



....रसप....
२५ जून २०११

इन्क्रिमेंट Increment

कुटुंबाच्या व आपल्या सुखासाठी, भवितव्यासाठी आपण नोकरी करत असतो. पण ह्या कामामध्ये आपण इतके बुडतो की कुटुंबासाठी, घरासाठी व स्वत:साठी जगायचं राहूनच जातं! मग प्रश्न पडतो की.. "जगण्यासाठी नोकरी की नोकरीसाठी जगणं?"  बरं, इतकं मरमर करून नोकरीतही बहुतेक वेळा तोंडाला पानंच पुसली जातात..! तेव्हा असं वाटत नाही का की, आपलं गणितच चुकलं..? घरासाठी ऑफीसला येतो आणि ऑफिसला आल्यावर घराची आठवण येते का? जेव्हा जेव्हा अवहेलना होते, दुर्लक्ष केलं जातं... तेव्हा "उगाच मी माझ्या घरापासून दुरावलोय" असं वाटतं का..??

येत्या पावसाळ्यात एक दिवस तरी-
बघा, घरची आठवण येत का..!! 


कवी सौमित्र ह्यांच्या "मुसळधार पाऊस खिडकीत उभी राहून पहा... बघ माझी आठवण येते का.." ह्या कवितेपासून प्रेरित -


मुसळधार पाऊस ऑफिसमधून पाहा
बघ घरची आठवण येते का..
हात लांबव.. ओठाला लाव तो कॉफीचा कप
इवलासा घोट पिऊन बघ
बघ घरची आठवण येते का..!

वा-याने वाजणारी खिडकीतली शीळ कानावर घे...
डोळे मिटून घे.. तल्लीन हो..
नाहीच जाणवलं काही, तर बाहेर पड
कॉरीडॉरमध्ये ये.
तो ओसाडलेला असेलच
पाय मुडपून उभा राहा
कळ येईल पोटरीमधून!!
बघ घरची आठवण येते का..

मग चालू लाग
शांततेच्या अगणित सुया टोचून घेत
चालत राहा कॉरीडॉर संपेपर्यंत
तो गोलाकार आहे, संपणार नाहीच
शेवटी परत ये..
आळोखे देऊ नकोस... सुस्कारे सोडू नकोस
पुन्हा त्याच खुर्चीत बस..
आता....... बॉसची वाट बघ..
बघ घरची आठवण येते का..

दाराबाहेर मोबाईल वाजेल..
नजर टाक.. बॉस असेल
त्याला स्माईल दे... शिव्या तो स्वत:च घालेल
तो विचारेल तुला तुझ्या थांबण्याचं कारण
तू म्हण "माझा REVIEW बाकी आहे"
तो वळून ए.सी. बघेल.. तू तो लगेच चालू कर
थोडासा त्याच्याकडे वळव
बघ घरची आठवण येते का..!!

मग (अजून) रात्र होईल!
तो तुझं अप्रेजल काढेल..
म्हणेल - "तू होपलेस आहेस!"
पण तू ही तसंच म्हण !!(मनात)
ग्रेड्स कमी होतील..
KRA अजून वाढतील..
तो खाली सही करेल....
त्याच्या शे-यांकडे बघ..
बघ घरची आठवण येते का..

ह्यानंतर, हताश मनाने
SHUT DOWN करायला विसरू नकोस;
ह्यानंतर, मागचं इन्क्रिमेंट
नुसतं आठवायचा प्रयत्न कर;
ह्यानंतर, सगळा अपमान गिळून.. हसून दाखवायचा प्रयत्न कर

येत्या पावसाळ्यात एक दिवस तरी -
बघ घरची आठवण येते का..?

....रसप....
२३ जून २०११

सुरू करा हळूहळू..

नवीन देश बांधणे सुरू करा हळूहळू
नवीन वाट चालणे सुरू करा हळूहळू


नसानसांत वाहते कृतघ्नता निलाजरी
नवीन रक्त शोषणे सुरू करा हळूहळू


नको मनास बोचणी बरेच पाप जाहले
नवा हिशेब मांडणे सुरू करा हळूहळू


नकार स्वर्ग भोगण्या मिळे जरी तमा नको
नशेत धुंद झिंगणे सुरू करा हळूहळू


नरोत्तमास ह्या जगात यातनाच लाभती
नराधमांस पूजणे सुरू करा हळूहळू 


न रेशमी न भरजरी सफेद वस्त्र साजरे
नमून डाव साधणे सुरू करा हळूहळू


नशीब-देव-दैव सर्व झूठ वाटते 'जितू'
न पाप-पुण्य जाणणे सुरू करा हळूहळू



....रसप....
२३ जून २०११

जंगल दूत - ४

 

लबाड कोल्हा नाव "तबाकी"
शेरखानच्या मागे-पुढती
चमचा त्याचा पक्का कपटी
जगतो उष्ट्या तुकड्यांवरती

खोड्या करणे, काड्या करणे
तंटा लावून मजा पहाणे
कुणी न ह्याला मित्र मानती
आपल्यापासून दूर ठेवती

तबाकी इथे जुना-पुराणा
कानाकोपरा ठाऊक त्याला
हेच जाणले शेरखानने
म्हणून संगती घेई त्याला

जंगलाच्या ह्या भागावरती
शेरखानची सत्ता नव्हती
नदीपारच्या जंगलामध्ये
पूर्वी त्याची हुकमत होती

लंगड्याचे ह्या कुणी न ऐके
शिकार ह्याचे पंजे चुकवे
म्हणून गेला माणसामागे
तरी मिळाले ह्याला चकवे!

डिवचलेला अन् चिडलेला
टेकाडावर वाघ पोचला
मागुन होता तबाकी कोल्हा
डरकाळ्यांचा नाद गुंजला..!!

"शिकार माझी परत करा
तुम्हांस सांगतो ऐका जरा
उडेल तुमची दाणादाण
वाघ दांडगा मी शेरखान!!"

....रसप....
२२ जून २०११

(जंगल दूत १ ते ४ - टिचकी मारा)

डोळ्यांना भरती.. (पावसाळी नॉस्टॅलजिया - असाही)

.
भेगाळल्या जमिनीला
आसवांची ओल
वाळलेल्या विहिरीचा
तळ किती खोल

उजाडलेल्या आकाशी
तळपती आग
कळवळल्या जीवाला
मृत्यूही महाग

तहान नाही फारशी
काही थेंब फक्त
आसुसल्या डोळ्यांतून
वाळलेलं रक्त

खपाटीला पोट गेलं
पाठीलाही बाक
आभाळाला धरणीची
ऐकू न ये हाक

बैलाच्या बरगड्यांना
पाहतोय कोण?
गावागावात रोगांचं
पसरलं लोण

लटपटती पावलं
हातांना कापरं
पाण्यासाठी दगडाला
घालती साकडं

पुन्हा पुन्हा नजरा त्या
पाहती वरती
आभाळ भरून येते
डोळ्यांना भरती


....रसप....
२० जून २०११
टिचकी मारा -  पावसाळी नॉस्टॅलजिया 

इथेच नावारुपास आलो..

इथेच नावारुपास आलो तुम्हासमोरी हळूहळू
तुम्हीच द्यावे धडे, बनावी मला शिदोरी हळूहळू

उरी जपावे कृतज्ञतेला मिळे कुणाला जसे-तसे
नभात चंद्रामुळेच हासे जशी चकोरी हळूहळू

पहाट होते निशा सरूनी दिसे कवडसा तमातुनी
सुखापुढेही उदासतेची सरे मुजोरी हळूहळू

मनास लाभे कधी न येथे क्षणापुरेशी निवांतता

स्वत: स्वत:ला अशीच गावी मनात लोरी हळूहळू

कशास सांगे उगाच मोठेपणा तुझा तूच फोफसा
पुन्हा न व्हावी कुठेच बोलायचीच चोरी हळूहळू

किती लिहावे किती रचावे तरी न तृप्ती मिळे 'जितू'
तुझ्या लिखाणात काच व्हावी जणू बिलोरी हळूहळू


....रसप....
१८ जून २०११

"मराठी कविता समूहा"च्या "अशी जगावी गझल (भाग - ५)" ह्या उपक्रमासाठी गझल लिहिण्याचा माझा प्रयत्न.

अप्सरा

रात ही सुगंध वाटुनी सरे हळूहळू
चांदणे तुझ्या कुशीत पाझरे हळूहळू

गोडवा तुझा नसेच अमृतातही सखे
आज वेदना मनात ओसरे हळूहळू

तू नको बघू तिथे पहाट सांडली तरी
मी प्रकाशुनी तुझ्यात थरथरे हळूहळू

काळही जरी इथे समोर आज ठाकला
पाहुनी तुला भरेल कापरे हळूहळू

वेचुनी तुझेच श्वास मालती सुवासली
हासती तुला बघून मोगरे हळूहळू

बंध तोडलेत आज मी समाज सोडला
वाटती रितीरिवाज बोचरे हळूहळू

'जीत' शब्द शोधतो तुझ्या स्तुतीस अप्सरे
गंडले रदीफ-काफिया खरे हळूहळू


....रसप....
१६ जून २०११

रिकाम्या घरात.. (पावसाळी नॉस्टॅलजिया)

खिडकीतून बाहेर बघताना

डोळ्यांसमोर पायवाट ओली झाली

अन् अचानक ती ओली सायंकाळ

काळोखी रात्र झाली

पायवाट थबथबली होती

झाडे निथळत होती

अंधाराच्या कुशीत

रात्र सरत होती

छपरावर वाजणारे थेंब

रिकाम्या घरात घुमत होते

त्याच्या एकटेपणाला

पुन्हा पुन्हा चिथवत होते

खिडक्या दारं गच्च लावून पहुडल्यावर

अशीच झोप उडून जाते

आणि सताड उघड्या डोळ्यांमध्ये

आभाळ भरून येते....

....रसप....

१५ जून २०११

टिचकी मारा -  पावसाळी नॉस्टॅलजिया 

तेच थेंब त्याच सरी..

तेच थेंब त्याच सरी, बरसल्या हळूहळू
दिशा उगाच आज का, बहकल्या हळूहळू

रंग सांडले कधीच, नभातुनी सुगंधी
तुझ्या खुणा पुन्हा मनी, कवळल्या हळूहळू

हासतो मला बघून, मोगरा कशास हा
तुझ्यामुळेच ह्या कळ्या, बहरल्या हळूहळू

जमेल का कधी मला, तुझ्याविना राहणे
किती अशा भिती मनी, दडपल्या हळूहळू

आज ठेवतो जपून, चित्र हेच हासरे
निशा तुझ्या तुझ्या उषा, गवसल्या हळूहळू

'जीत' हारलास तूच, जिंकलास तू जरी
तुझ्याच सावल्या कश्या, हरवल्या हळूहळू?


....रसप....
१४ जून २०११
२३ मात्रा (१२, ११)

क्षणोक्षणी मरायचे हळूहळू हळूहळू

क्षणोक्षणी मरायचे हळूहळू हळूहळू
हलाहलास प्यायचे हळूहळू हळूहळू

उदास रात्र आजची उद्या उदास सूर्यही
इथे मुके रडायचे हळूहळू हळूहळू

मला नकोत सांत्वने, नकोत फोल भाषणे
लपून घाव द्यायचे हळूहळू हळूहळू

कुठे असेल देव तो कुणास ठाव ना इथे
तरी पुढे चलायचे हळूहळू हळूहळू

असीम प्रेम मी दिले, चुकून पाप जाहले
म्हणून मी जळायचे हळूहळू हळूहळू

कधीकधीच लाभते भरून साठवा तुम्ही
कधी तरी सरायचे हळूहळू हळूहळू

बघा जरा इथे कुणी, दया न ये कुणास का?
मरूनही सडायचे हळूहळू हळूहळू

....रसप....

१४ जून २०११

पावसात आठवणी

 

पावसात आठवणी
दाटल्यात आज उरी
तू इथे नसे परि हे
तेच थेंब त्याच सरी

रंग रंग रंगविल्या
धुंद धुंद गंधविल्या
ये झुळूक, चिंब करी
तेच थेंब त्याच सरी

जागवून जागवल्या
हासवून पाझरल्या

मी निशा कितीक, तरी -

तेच थेंब त्याच सरी

ऐकशील खास कधी
बोलशील तूच कधी
ठेवशील तू अधरी
तेच थेंब त्याच सरी

घे मिठीत गार हवा
घे मुठीत ओल दवा
सांधतील पूर्ण दरी
तेच थेंब त्याच सरी


....रसप....
१३ जून २०११
 

कधी वाटते की उगा बोलतो मी

कधी वाटते की उगा बोलतो मी
मनाची कवाडे फुका खोलतो मी


नसे भावनांना इथे मोल काही
तरी ताजव्यांनी पुन्हा तोलतो मी


असे नाद धारेमध्ये पावसाच्या
ढगाला बघूनी खुळा डोलतो मी


पहा कात टाकून आलीत दु:खे
नवा घाव घेण्या जुना सोलतो मी


तुझी तू असावी असो मीच माझा
ठरे बोलुनी हे पुरा फोल तो मी



....रसप....
१२ जून २०११

पाऊस प्रेमवेडा....

  

.
श्वासांत गंध ओला दाटून मेघ येता
माझ्या मनामध्येही पाऊस प्रेमवेडा

गा तू सुरेल गाणे रे कोकिळा मनाच्या
दे छेद अंतराला ओथंबल्या घनाच्या
करण्यास चिंब आला    ...      पाऊस प्रेमवेडा


होणार सत्य आता जे स्वप्न पाहिले मी
माझ्या मनातला तू, आहे तुझीच मीही
बरसे मनांत दोन्ही    ...      पाऊस प्रेमवेडा


मृद्गंध साजणा तू केलेस धुंद मजला
सीमा नसेच माझ्या तृप्तीस अन् सुखाला
सांभाळला कधीचा    ...      पाऊस प्रेमवेडा



....रसप....
११ जून २०११ 


"मराठी कविता समूहा"च्या "लिहा प्रसंगावर गीत (भाग क्र.१५)" ह्या उपक्रमासाठी लिहिलेलं गीत.

थोडा शब्दच्छल..

उधळलो
उजळलो
मिसळलो
विसरलो
अडकलो
बदललो
घसरलो
पसरलो
बावरलो
सावरलो
आदळलो
साखळलो
दुखावलो
सुखावलो
उखडलो
बिघडलो
सुधारलो
उभारलो
विखुरलो
कोसळलो
आळवलो
चाळवलो
तरारलो
शहारलो
खवळलो
उसळलो
उकळलो
निवळलो

बस्स् बस्स्
उमगलो
सारं काही
समजलो..!

============================================================

खळबळ
चळवळ
तळमळ
कळवळ
धडधड
गडगड
धडपड
खडबड
धकधक
ठकठक
तगमग
लगबग
कळकळ
वळवळ
खळखळ
भळभळ
तडफड
चरफड
हळहळ
जळजळ
गदगद
लटलट
गटगट
मटमट
खटपट
लटपट
झटपट
पटपट
खडखड
बडबड
वटवट
कटकट...


किती कटकट!

...रसप....

"माथेरान" (पावसाळी नॉस्टॅलजिया)

माथेरानची हिरवाई
ओली चिंब नवलाई
दर पावसात आठवते
अन् नजरेला गोठवते

मनातल्या मनात मी
'पॅनोरमा'ला पोहोचतो
तुझ्या हातातली सिगरेट घेऊन
दोन झुरके मारतो..
पण..
दोनच झुरक्यांचा एव्हढा धूर होतो
की गोठलेली नजर गुंतून पडते..
मी धुरातून बाहेर येतो..
समोर खिडकीची चौकट असते
.
.
.
.
झटक्यात सगळं संपवून
तू निघून गेलास
अशी का कधी दोस्ती असते?
माझे डोळे पाझरत नाहीत
पण आभाळ भरून येते...



....रसप....
७ जून २०११
टिचकी मारा -  पावसाळी नॉस्टॅलजिया 

मरीन ड्राईव्ह (पावसाळी नॉस्टॅलजिया)

मरीन ड्राईव्हच्या कट्ट्यावर
पाय सोडून बसावं..
अर्धं लाटांनी.. अर्धं सरींनी..
चिंब चिंब भिजावं

कट्ट्यावरून चालताना
वा-यावर उडावं..!
शहारून आल्यावर
तू मला बिलगावं

वाफाळलेल्या कॉफीला चार घोटांत प्यावं
चालत चालत नरीमन पॉईंटला जावं

सूर्यास्त होण्याआधीच अंधारून यावं
मग परत चालत चालत यावं...
आता "नॅचरल्स" आईसक्रीम खावं..
आणि पुन्हा पुन्हा हुडहुडावं ..!

पण....
पण असं काहीच होत नाही!
तो बरसत नाही..
हा खवळत नाही..
कॉफी निवळत नाही..
आपण चालत नाही..

तू आलीस की सगळं
फटफटीत होतं
अन् "सीसीडी" मध्ये
आपलं बस्तान होतं

नेहमीसारखा मनातून
मी चरफडतो
इतक्यात गडगडून
'तो' मला हसतो

मी घड्याळ पाहातो..
तुझी वेळ झालेली असते
तू जातेस आणि लगेच
आभाळ भरून येते....



....रसप...
६ जून २०११

टिचकी मारा -  पावसाळी नॉस्टॅलजिया 

पावसाळी नॉस्टॅलजिया

१.

मनाच्या कुठल्याश्या कोप-यात
आसवांची ओल येते..
आणि दूर.. क्षितिजाजवळ
ढगांची जमवाजमव सुरू होते

माझा मोकळा हात
दुस-या हातात धरून
मी थोडासा दाबतो
आणि स्वत:च स्वत:ला
तुझी आठवण करून देतो..

ओल पसरत जाते अन्
सर्वांग दमट होते
दाटून आलेल्या डोळ्यांसमोर....
आभाळ भरून येते..!!

=========================================================

२.

टिपटिप टिपटिप
रिमझिम रिमझिम
दिवसभर चालतं
रात्री मात्र पावसाला
उधाणच येतं

धो-धो मुसळधार
ढगांचा गडगडाट
मिट्ट काळोखात
विजांचा कडकडाट

लखलखती एक रेघ
काळजाच्या पार जाते
वाळलेल्या जखमांच्या
खपल्या उघडून ठेवते

ओलेत्या अंगाने पहाट
खिडकीपाशी येते
पाऊस थांबतो, तरीसुद्धा
आभाळ भरून येते..

=========================================================

३.

मी बेचैन होतो
चुळबुळ करतो
कुठे तरी मनाला
गुंतवायला बघतो

स्वत:शीच बोलतो
काही-बाही लिहितो
बेसूर गुणगुणतो
पण अखेरीस हरतो

ओली पावसाळी झुळूक
श्वासामध्ये खेळते
येते... तुझी आठवण
अगदी आभाळ भरून येते....

=========================================================


४.

भुरूभुरू पावसात
झाकोळलेल्या रस्त्यात
हळूहळू भिजताना
हातात हात घेताना

अंगावरती शहारा
खांद्यावरचा निवारा
छातीमध्ये धडधड
पापण्यांची फडफड

काही तरी बोलणार..
इतक्यात जाग येते!
स्वप्न पडतात जेव्हा
आभाळ भरून येते.....

=========================================================

५.

मरीन ड्राईव्हच्या कट्ट्यावर
पाय सोडून बसावं..
अर्धं लाटांनी.. अर्धं सरींनी..
चिंब चिंब भिजावं

कट्ट्यावरून चालताना
वा-यावर उडावं..!
शहारून आल्यावर
तू मला बिलगावं

वाफाळलेल्या कॉफीला चार घोटांत प्यावं
चालत चालत नरीमन पॉईंटला जावं

सूर्यास्त होण्याआधीच अंधारून यावं
मग परत चालत चालत यावं...
आता "नॅचरल्स" आईसक्रीम खावं..
आणि पुन्हा पुन्हा हुडहुडावं ..!

पण....
पण असं काहीच होत नाही!
तो बरसत नाही..
हा खवळत नाही..
कॉफी निवळत नाही..
आपण चालत नाही..

तू आलीस की सगळं
फटफटीत होतं
अन् "सीसीडी" मध्ये
आपलं बस्तान होतं

नेहमीसारखा मनातून
मी चरफडतो
इतक्यात गडगडून
'तो' मला हसतो

मी घड्याळ पाहातो..
तुझी वेळ झालेली असते
तू जातेस आणि लगेच
आभाळ भरून येते....

=========================================================

६.

माथेरानची हिरवाई
ओली चिंब नवलाई
दर पावसात आठवते
अन् नजरेला गोठवते

मनातल्या मनात मी
'पॅनोरमा'ला पोहोचतो
तुझ्या हातातली सिगरेट घेऊन
दोन झुरके मारतो..
पण..
दोनच झुरक्यांचा एव्हढा धूर होतो
की गोठलेली नजर गुंतून पडते..
मी धुरातून बाहेर येतो..
समोर खिडकीची चौकट असते
.
.
.
.
झटक्यात सगळं संपवून
तू निघून गेलास
अशी का कधी दोस्ती असते?
माझे डोळे पाझरत नाहीत
पण आभाळ भरून येते...



=========================================================

७.

खिडकीतून बाहेर बघताना

डोळ्यांसमोर पायवाट ओली झाली

अन् अचानक ती ओली सायंकाळ

काळोखी रात्र झाली

पायवाट थबथबली होती

झाडे निथळत होती

अंधाराच्या कुशीत

रात्र सरत होती

छपरावर वाजणारे थेंब

रिकाम्या घरात घुमत होते

त्याच्या एकटेपणाला

पुन्हा पुन्हा चिथवत होते

खिडक्या दारं गच्च लावून पहुडल्यावर

अशीच झोप उडून जाते

आणि सताड उघड्या डोळ्यांमध्ये

आभाळ भरून येते....

=========================================================
८.

भेगाळल्या जमिनीला
आसवांची ओल
वाळलेल्या विहिरीचा
तळ किती खोल

उजाडलेल्या आकाशी
तळपती आग
कळवळल्या जीवाला
मृत्यूही महाग

तहान नाही फारशी
काही थेंब फक्त
आसुसल्या डोळ्यांतून
वाळलेलं रक्त

खपाटीला पोट गेलं
पाठीलाही बाक
आभाळाला धरणीची
ऐकू न ये हाक

बैलाच्या बरगड्यांना
पाहतोय कोण?
गावागावात रोगांचं
पसरलं लोण

लटपटती पावलं
हातांना कापरं
पाण्यासाठी दगडाला
घालती साकडं

पुन्हा पुन्हा नजरा त्या
पाहती वरती
आभाळ भरून येते
डोळ्यांना भरती

=========================================================

९.

बाहेर खेळ -
ऊन आणि पाऊस
मनात असते
भिजायची हौस

पाऊस आला
की गच्चीत जायचं
गच्चीत गेलं
की ऊन पडायचं !!

दोन-तीनदा झालं
की नाद सोडायचा
घरातच भिजायचा
'प्लान' करायचा!

शॉवरखाली कुडकुडायचं..
मिठीमध्ये शिरायचं..
'कृत्रिम' पावसामध्ये
चिंब चिंब भिजायचं!

अखेरीस...

ओलेत्या अंगानेच बाहेर आल्यावर
दोघांना दिसतं
पुन्हा एकदा त्यांना फसवून -
"आभाळ भरून येतं!!"

=========================================================

१०.

मुंबईचा पाऊस सारं काही भिजवतो..
'लोकल्स'ना अडवतो, 'बसेस'ना थांबवतो..
दर पावसाळ्यात एकदा तरी,
मला घरातच कोंडतो..
पण मीही कमी नाही; कैदेतही रमतो!
किशोर-रफी ऐकतो,
चार-दोन ओळी लिहितो..!

मुसळधार कोसळूनही
त्याचं मन भरत नाही
बदाबद सांडूनही,
पाउस थांबत नाही

ओली संध्याकाळ गारठते..
अन् तास दोन तासासाठी तो शांत होतो
रडून थकलेल्या मुलासारखा कोपऱ्यात जाऊन बसतो..
पण झाडांची, इमारतींची टीप-टीप चालूच असते
कधी न मिळणारी शांतता त्या दोन तासांत असते..

किशोर-रफीची मैफल रंगते..
ग्लासातली व्होडका डोळ्यांत उतरते
अन् पुन्हा एकदा.. आधीसारखंच..
बदाबद कोसळायला -
आभाळ भरून येते..

=========================================================

११.

ऑफिसला जाण्यासाठी
आपली बस ठरलेली
तुझी जागा ठरलेली;
माझी जागा ठरलेली

तुझ्या गालावरची बट
तू कानामागे खोवायची
बटसुद्धा अशी लोचट
पुन्हा पुन्हा रूळायची....
....पुन्हा पुन्हा झुलायची

दीड तासाचा प्रवास
तुझ्या सुगंधाने बहरायचा
रोज एक नवा गुलाब
मनामध्ये फुलायचा

परत घरी येताना
वेगळे वेगळे यायचो
कारण मी ऑफिसमध्ये
उशीरापर्यंत बसायचो

त्या दिवशी मात्र
गडबड झाली होती
पावसामुळे ऑफिसं
लौकर सोडली होती

पाऊस मी म्हणत होता
छत्र्या फाडून बरसत होता
टॅक्सी-रिक्शा-बस साठी
नुसता गोंधळ चालला होता

मी घाई केली नाही
ऑफिसातच थांबलो
दुसऱ्या दिवशी सकाळी
घरी परत आलो

पण त्या दिवशीनंतर तू
परत दिसलीच नाहीस
पाऊस गेला, पाणी सरलं
तरी तू आलीच नाहीस

आजकाल तुझ्या घरालाही
म्हणे कुलूपच असतं
बाल्कनीतून गुलाबफुल
एकटंच हसत असतं

आता जेव्हा कधीही
आभाळ भरून येतं
गुलाबाचा गंध माझ्या
मनात सोडून जातं...


....रसप....

=========================================================
१२.
सांग ना गं आई कसं
आभाळ भरून येतं?
काळ्या काळ्या ढगांमध्ये
कुठून पाणी भरतं?

मोठे मोठे ढग सारे
रोज कुठे लपतात?
उन्हाळ्याच्या सुट्टीमध्ये
कुठल्या गावी जातात?

पाऊस जेव्हा पडतो
तेव्हाच बेडूक येतो
मला समजत नाही
नेहमी कुठे असतो?

जोरात वीज पडते
आवाज होतो केव्हढा
ढगांच्याही पोटामध्ये
येतच असेल गोळा!

जिथे तिथे पाणी पाणी
शाळेत का गं नव्हतं?
सांग ना गं आई कसं
आभाळ भरून येतं ?


=========================================================
१३.
पोपडे निघालेल्या भिंती
पिवळट पांढऱ्या बुरशीची नक्षी सजवायच्या
दर पावसाळ्यात गळक्या छताला
प्लास्टिकच्या झोळ्या लटकवायच्या

पावसाळ्यात पाणी मुबलक असायचं
नळाला दोनच तास यायचं
छतातून चोवीस तास गळायचं

दाराबाहेर नेहमीच घोटाभर पाणी साचायचं
छोट्या-मोठ्या दगडांवरून उड्या मारत जायचं!

सदैव एक कुबट वास..
भिजलेल्या कपड्यासारखा..
नाकात, छातीत भरायचा
आणि तुझ्या दम्याला
खरवडून काढायचा..

बाबांचा डबा.. आमच्या शाळा
आजीच्या शिव्या अन्.. छतातून धारा!
तुझी परवड कधीच जाणवली नाही
अन् तुझी सहनशीलता कधीच खुंटली नाही

आता दिवस बदललेत -
आज ते भाड्याचं घर नाही
छतातून धार नाही
भिंतीला बुरशी नाही
कामाचा भार नाही
पण खोलवर मनात एक बोच आहे तुझ्या खस्तांची
अंधाऱ्या आयुष्याला उजळायला घेतलेल्या कष्टांची

खरं सांगतो आई,
जेव्हा आभाळ भरून येतं
माझ्या डोळ्यांसमोर ते
आपलं जुनाट घर येतं....

=========================================================

१४.

एक पाऊस..
पहिल्या सरीचा उत्साह ल्यायलेला..
दरवळता मृद्गंध मनसोक्त प्यायलेला

एक पाऊस..
आवाजही न करता शांतपणे झिरपणारा
गालावरच्या अश्रूप्रमाणे पानांवरून ओघळणारा

एक पाऊस..
कसल्या तरी संतापाने प्रचंड थयथयाट करणारा
चाबकाच्या फटक्यांनी जमिनीला सोलटणारा..

एक पाऊस..
शाळेतल्या शहाण्या मुलासारखा रोज हजेरी लावणारा
खाली मान घालून येणारा, खाली मान घालून जाणारा

एक पाऊस..
धावत धावत अचानक येऊन फट्फजिती करणारा
आणि लगेच थांबून "कशी गंमत केली?" म्हणणारा

एक पाऊस..
अनाहूतपणे तिच्या डोळ्यांमधून डोकावणारा
वाहण्याची वेळ येताच माझ्या डोळ्यांतून झरणारा..

दर वर्षीचा पाऊस, असे अनेक पाऊस घेऊन येतो
आठवणींच्या थेंबांचा वर्षाव करून जातो
कधी होतो तो रिता, कधी मन हलकं होतं
पुन्हा फिरून तरीसुद्धा आभाळ भरून येतं....


....रसप....
=========================================================

१५.

जीवशास्त्राच्या तासाला
खिडकीबाहेर पत्र्यावरून वाहणाऱ्या पाण्यात
गुंतलेलं माझं मन
आणि समोर चाललेलं
जास्वंदीच्या फुलाचं विघटन...

फळ्यावर बीजगणिताची रांगोळी काढणाऱ्या
सरांचं कृत्रिम बोलणं
आणि मी
वर्गाच्या दाराबाहेरच्या ओहोळात
मनातल्या मनात कागदी होड्या सोडणं..

पहिल्या पावसाचे थेंब पडताच
पसरलेला गारवा,
छातीत भरलेला मातीचा सुगंध
आणि सुस्तावलेल्या पायांना बाकाखाली ताणून...
थोडंसं मागे रेलून..
तिच्याकडे बघण्याचा आवडता छंद..

दहावीपर्यंत प्रत्येक पावसाळा असाच होता
प्रत्येक थेंब अगदी मनापासून माझाच होता..


चिंब चिंब होण्यासाठी माझं मन
शाळेत जाऊन येतं
प्रत्येक पावसात जेव्हा जेव्हा
आभाळ भरून येतं......


....रसप....
७ जून २०१२

रिमझिम सुरु झाल्यावर....

रिमझिम सुरु झाल्यावर काँक्रिटचा वास येतो
तेव्हा जाणवतं की मी शहरामध्ये राहतो

दोन तास जायला दोन तास यायला....
बारा तास ऑफीस, दिवस असाच सरला
थोडा वेळ जेवण-खाण गप्पा टप्पा अन् अर्धवट झोपेला
सरत्या दिवसांची गणतीही होत नाही
की नवा दिवस येतो
तेव्हा जाणवतं की मी शहरामध्ये राहतो

बालपणीचे, शाळेतले
कॉलेजचे, गल्लीतले....
आपापल्या व्यापांमध्ये सगळेच गुंतले
असाच एक खेळगडी 'फेसबुक' वरती भेटतो ..
गप्पा रंगतात,
मग कळतं आम्ही एकाच सोसायटीत राहतो!!
स्वतःच स्वतःला हसून
आम्ही संध्याकाळचे ठरवतो
मग तो ही म्हणतो मी ही म्हणतो..
आम्ही शहरामध्ये राहतो!!


..रसप..

अपने होने का....भावानुवाद

प्रत्येक ओळीत २८ मात्रा जपून लिहिण्याचा प्रयत्न केला आहे.

जाणीव माझ्या असण्याचीच करवून देत होतो
हातामध्ये राख घेऊन भिरकून देत होतो

वठुन गेले होते म्हणून ज्यांना तोडले होते
म्हणती वारा तुजला शाखा हलवून देत होतो

सत्यवचन केवळ त्याचे होते त्याच्या मैफिलीत
रुकार त्याला हाताला मी उचलून देत होतो

पाहुन मजला झुकती त्या माना वडीलधा-यांच्या
आशिर्वचास मस्तक जेथे झुकवून देत होतो

एके काळी हत्यारेही भलेच होते वाटे
पाणी पाजुन नंतर म्हणती, "सणकून देत होतो"

सदैव मजला लाखोली तो वाही येथे तेथे
ऐकुन त्याचे कविता माझी सुनवून देत होतो

मी घराला उभारता झालो पुरता वेडा खुळा
उभारलेल्या भिंतीला मी ढकलून देत होतो

आतापासुन खोट्याला मी मानीन आपलेसे
खरे वागण्याची मी किंमत चुकवून देत होतो




मूळ कविता - अपने होने का हम...
मूळ कवी - राहत इंदौरी
भावानुवाद - ....रसप....
२ जून २०११

मूळ कविता:

अपने होने का हम इस तरह पता देते थे
खाक मुट्ठी में उठाते थे, उड़ा देते थे

बेसमर जान के हम काट चुके हैं जिनको
याद आते हैं के बेचारे हवा देते थे

उसकी महफ़िल में वही सच था वो जो कुछ भी कहे
हम भी गूंगों की तरह हाथ उठा देते थे

अब मेरे हाल पे शर्मिंदा हुये हैं वो बुजुर्ग
जो मुझे फूलने-फलने की दुआ देते थे

अब से पहले के जो क़ातिल थे बहुत अच्छे थे
कत्ल से पहले वो पानी तो पिला देते थे

वो हमें कोसता रहता था जमाने भर में
और हम अपना कोई शेर सुना देते थे

घर की तामीर में हम बरसों रहे हैं पागल
रोज दीवार उठाते थे, गिरा देते थे

हम भी अब झूठ की पेशानी को बोसा देंगे
तुम भी सच बोलने वालों के सज़ा देते थे..


- राहत इंदौरी

"मराठी कविता समुहा"च्या "कविता एक अनुवाद अनेक" ह्या उपक्रमासाठी केलेला भावानुवादाचा प्रयत्न.